Współistnienie dwu lub więcej nowotworów u jednego pacjenta jest rzadko spotykane, ale możliwe. Także więcej niż dwa nowotwory rozwijające się w jednym czasie lub różnych odstępach czasowych są spotykane. W artykule Association of multiple myeloma and gastric adenocarcinoma C. Demir i wsp. opisują taki przypadek
77 letni mężczyzna zgłosił się ze skargami na bóle kostne, drętwnienie lewej kończyny dolnej, utratę masy ciała oraz bóle w nadbrzuszu. Dolegliwości wystąpiły przed 6 miesiącami ( stosował z tego powodu inhibitor pompy protonowej) , w tym czasie pacjent stracił na wadze 15 kg.
W elektroforezie białek stwierdzono gammapatię monoklonalną, odsetek komórek plazmatycznych w szpiku kostnym wynosił 45% . W bezpośrednim badaniu encefalograficznym stwierdzono zmiany lityczne. W tomografii komputerowej klatki piersiowej stwierdzono złamanie kompresyjne kręgów Th 9 , Th 10, Th 11 oraz powiększenie węzłów chłonnych do 1,4 cm.
Skłonność do występowania kilku nowotworów jest spotykana u osób z mutacją w genie kodującym białko p 53, które w normalnych warunkach przeciwdziała tworzeniu się nowotworów.
Źródło:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bb/P53.png
Inne nowotwory u osób ze szpiczakiem mnogim są opisane przez P. Musto i wsp. z International Myeloma Working Group w doniesieniu
Second primary malignancies in multiple myeloma: an overview and IMWG consensus
https://www.annalsofoncology.org/article/S0923-7534(19)32218-5/fulltext
Od dawna wiadomo, że u chorych, u których pierwotnie rozpoznano szpiczaka mnogiego (ang. multiple myeloma, MM), może dojść do rozwoju litych lub hematologicznych drugich pierwotnych nowotworów złośliwych. Czterdzieści pięć lat temu Robert Kyle i wsp. opisali ostrą białaczkę szpikową u czterech pacjentów ze szpiczakiem mnogim. Koincydencję tę stwierdzaną także przez innych autorów łączono z stosowaniem melphalanu oraz cyklofosfamidu.
Czynniki ryzyka wystąpienia drugiego nowotworu o pacjentów z szpiczakiem mnogim są następujące: starszy wiek, płeć męska, rasa biała, mutacje w genie CDKN2A, wcześniejsze przebycie innego nowotworu takich narządów jak gruczoł krokowy, żołądek, jelito grube, pierś.
W artykule
R. E. Curtis, D. M. Freedman, E. Ron et al., “New malignancies among cancer survivors: SEER cancer registries, 1973–2000,” NIH Publication 05-5302, National Cancer Institute, Bethesda, Md, USA, 2006.
podano, że rozwój drugiego nowotworu u pacjentów ze szpiczakiem odnotowano u 14% pacjentów w ciągu 25 letniej obserwacji. U pacjentów ze szpiczakiem częstość występowania drugiego nowotworu wynosiła 6,1% w ciągu 20 lat, ale ogólna częstość nie była wyższa od obserwowanej w populacji ogólnej.
Finnish Leukaemia Group przeprowadziła retrospektywną, długoterminową obserwację 432 chorych, którzy byli leczeni konwencjonalną chemioterapią z powodu szpiczaka. Liczba wtórnych nowotworów litych były podobne jak w populacji ogólnej, ale ryzyko wystąpienia białaczki wynosiło około 10% w ciągu 9 lat.
W szwedzkiej bazie danych rejestrowych, która obejmowała 8656 chorych na szpiczaka, stwierdzono 5,5% ryzyko wystąpienia drugiego nowotworu. Według ich analizy chorzy na szpiczaka mieli zwiększone ryzyko ostrej białaczki szpikowej , oraz chłoniaków nieziarniczych.
W literaturze podawane jest, że terapia lenalidomidem może zwiększać ryzyko rozwoju drugiego nowotworu u osób ze szpiczakiem.
(K.K.)
GdL 6 _2021